Co-creatieonderzoek met kwetsbare personen en groepen speelt een cruciale rol in het verminderen van ongelijkheden binnen de gezondheidszorg. Het vraagt om een doorgedreven participatieve benadering waarin eindgebruikers actief betrokken worden bij elk aspect van het onderzoek, met als doel duurzame verandering te realiseren. Dit type onderzoek richt zich op het samen ontwikkelen van kennis en oplossingen met en door mensen in kwetsbare situaties, waardoor hun doorleefde ervaringen centraal staan.
Van tot
De praktische gids die wij ontwikkelen, biedt onderzoekers concrete handvatten voor de dataverzamelingsfase binnen co-creatieprocessen met personen die een communicatieve en/of cognitieve kwetsbaarheid ervaren. Hierin wordt onder meer aandacht besteed aan het omgaan met uitdagingen zoals heterogeniteit in focusgroepen en sociaal wenselijke antwoorden. Deze aanpak ondersteunt de betrokkenheid van kwetsbare groepen als actieve deelnemers, met als langetermijndoel dat zij zelf de regie nemen in elk facet van het onderzoek.
Dit sluit aan bij het principe "nothing about us without us", dat benadrukt dat echte verandering alleen kan plaatsvinden wanneer de stem van de doelgroep zelf wordt gehoord en geïntegreerd binnen het hele onderzoeksproces.
Er is grote variatie in hoe co-creatie onderzoek met kwetsbare doelgroepen wordt uitgevoerd, wat het voor onderzoekers moeilijk maakt om een consistente en effectieve aanpak te hanteren. Er ontbreekt momenteel een praktische gids die de juiste methodologie bundelt voor dit type onderzoek. Dit leidt vaak tot een langere inwerktijd en uitdagingen voor onderzoekers die willen starten met co-creatieprojecten. Een praktische gids zou hen helpen om de juiste benaderingen te kiezen, barrières te overwinnen en de doelgroep actief te betrekken vanaf het begin. Dit is niet alleen essentieel voor de kwaliteit van het onderzoek, maar vergroot ook de maatschappelijke impact voor de kwetsbare groepen zelf.
Dit project richt zich op het ontwikkelen van een praktische gids voor co-creatieonderzoek met kwetsbare doelgroepen, met een specifieke focus op dataverzameling op korte termijn. Op basis van (internationaal) literatuuronderzoek brengen we barrières en opportuniteiten in kaart voor dataverzamelingsmethoden binnen co-creatieonderzoek met kwetsbare doelgroepen. Deze inzichten worden vervolgens getest en gevalideerd in lopende onderzoeksprojecten van Thomas More. Binnen deze projecten zal in eerste instantie ook een afbakening plaatsvinden naar doelgroep: communicatieve en/of cognitieve kwetsbaarheid.
De gids helpt onderzoekers bij het herkennen en overwinnen van uitdagingen en benutten van mogelijkheden bij het werken met kwetsbare groepen. Een klankbordgroep van experts, inclusief mensen met kwetsbaarheid, zal de gids co-creatief beoordelen en verbeteren. Zo creëren we een gedegen, evidence-based tool die onderzoekers stap voor stap ondersteunt in het dataverzamelingsproces
Op lange termijn kan de gids dan ook uitgebreid worden naar alle fasen van co-creatieonderzoek, zodat mensen die een kwetsbaarheid ervaren, niet alleen deelnemen, maar ook een actieve en leidende rol krijgen. Daarnaast ontwikkelen we trainingen voor onderzoekers, beleidsmakers en organisaties om hun kennis van co-creatie onderzoek te vergroten.
Liesbet Van Bos (MSc) is onderzoeker bij de onderzoeksgroep Mens en Welzijn, onderzoekslijn Preventie en empowerment. Haar focus ligt momenteel op co-creatief onderzoek.
Marlon Van Loo (MSc) is onderzoeker bij de onderzoeksgroep Mens en Welzijn, onderzoekslijn Preventie en Empowerment.
Wendy D'haenens (PhD) is onderzoeker bij de onderzoeksgroep Mens en Welzijn, onderzoekslijn Preventie en Empowerment. Ze is een expert in subjectieve en objectieve evaluatie van het gehoor, en ICF (WHO) toepassingen binnen de logopedie en audiologie.