Ga naar de hoofdinhoud
Geld en gedrag

MELISA

Menswaardig leven in schuldafbouw

Gefinancierd door EFRO: Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling

Datum

Van tot

Supported by

VLAIO - EFRO

Schulden afbetalen en menswaardig leven. Dat is het uitgangspunt van schuldbemiddeling. 

Schuldafbouwtrajecten kunnen lang duren. Daarom benadrukken wetgevende kaders het belang om menswaardig te kunnen leven. Toch reiken diezelfde kaders geen goede richtnorm aan om te bepalen hoeveel leefgeld daarvoor nodig is.

De referentiebudgetten voor maatschappelijke participatie kunnen hierin een rol spelen. Zij tonen op maat van iedere cliëntsituatie aan hoeveel inkomen vereist is om alle noodzakelijke uitgaven te kunnen doen om een menswaardig leven te kunnen leiden. Daarmee geven de referentiebudgetten ook weer hoeveel budgettaire ruimte er is om schulden af te betalen. 

Wanneer mensen kunnen beschikken over een menswaardig leefgeld vergroot de kans dat ze de schuldafbouwtrajecten kunnen volhouden en dat de aanzuiveringsregeling succesvol wordt afgerond. Idealiter zet schuldbemiddeling tegelijkertijd ook in op initiatieven waardoor mensen nadien ook schuldenvrij kunnen blijven. 

Schuldenvrij worden

Dankzij MELISA kunnen schuldbemiddelaars eenvoudig en objectief bepalen hoeveel geld er in een specifieke cliëntsituatie nodig is om alle noodzakelijke kosten te betalen zodat het gezin een menswaardig leven kan leiden. Aan schuldeisers biedt dit een objectief en onderbouwd zicht op de financiële noden van het gezin en de terugbetalingsmogelijkheden. Voor arbeidsrechters bieden de referentiebudgetten een wetenschappelijk onderbouwde toetssteen voor hun controle op aanzuiveringsregelingen en vormen ze een richtnorm om discussies over de hoogte van het leefgeld te beoordelen.

Schuldenvrij blijven

MELISA zorgt er ook voor dat gezinnen grip krijgen op hun budget. In de berekening van het noodzakelijke leefgeld houdt MELISA rekening met sporadische en minder voor de hand liggende uitgavenposten. Hierdoor dagen er minder onverwachte uitgaven op en kan de opgemaakte aanzuiveringsregeling beter worden nageleefd. Dat is uiteindelijk in het belang van de schuldenaar én de schuldeisers. Ten slotte versterkt MELISA de budgetteringsvaardigheden van de betrokkenen doordat het handvatten aanreikt om het budget te beheren en over- en onderbestedingen op te sporen. Zo kunnen cliënten na het beëindigen van de schuldbemiddeling ook schuldenvrij blijven.

Omdat schuldafbouwtrajecten vaak jaren duren, is het belangrijk om cliënten voor te bereiden op het zelfstandig beheren van het volledige inkomen. Daarom laat de tool toe om te bepalen wie welke betalingsverantwoordelijkheid draagt. Deze verantwoordelijkheden kunnen doorheen de procedure worden aangepast zodat de schuldenaar gaandeweg steeds meer betalingsverantwoordelijkheden kan opnemen. 

Ambitie van het project

Dit project beoogt de opschaling, aanpassing aan hedendaagse GDPR- en veiligheidsnormen en de afstemming van de huidige MELISA-tool op maat van de gebruiker met het oog op de realisatie van een efficiëntere dienstverlening door advocaat-schuldbemiddelaars, gerechtsdeurwaarders, arbeidsrechters en schuldhulpverleners uit de erkende instellingen voor schuldbemiddeling. Dit creëert winst op verschillende terreinen. Voor de schuldenaar garanderen de referentiebudgetten een menswaardig leven tijdens schuldafbouw en helpt het budgetoverzicht hen om hun budget goed en duurzaam te beheren. Voor de schuldbemiddelaar biedt de tool een objectieve onderbouwing van het noodzakelijke leefgeld, met oog voor sporadische en minder voor de hand liggende uitgaven. Voor de schuldeisers creëert de tool een objectieve onderbouwing van de terugbetalingscapaciteiten. Voor de rechters vormen de referentiebudgetten een wetenschappelijke toetssteen om opgemaakte aanzuiveringsregelingen te beoordelen en een oordeel te vellen over eventuele discussies over de hoogte van het leefgeld. 

Onze partners

Anouchka Devreker, Vlaams ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en GezinNadia Van Baelen, Orde van de Vlaamse BaliesManu Verswijvel, Vlaamse Vereniging Advocaten-Schuldbemiddelaars 
Yves Eyskens, Nationale Kamer van GerechtsdeurwaardersPierre Fonteyne, Conferentie van Vlaamse gerechtsdeurwaardersGilles Arkens, Kenniscentrum Gerechtsdeurwaarders (SAM-TES) 
Wietske Van Gils, Steunpunt Mens en Samenleving (SAM)Peter Hardy, VVSGprof. dr. Bertel De Groote, Universiteit Gent 
Christophe Teirlinck en Hanne Van Regemortel, Netwerk tegen ArmoedeBart Cools, advocaat en oprichter www.schuldbemiddeling.beIne Van Segbroeck, advocaat-schuldbemiddelaar en bewindvoerder 
Anja Beliën, advocaat-schuldbemiddelaarLieve Vanermen, Katrien Van Riel en Wout Maes, Arbeidsrechtbank Antwerpen, afdeling TurnhoutMelissa Wijnendaele, Arbeidsrechtbank Antwerpen, afdeling Antwerpen 
An Vangompel en Mieke Liesens, Arbeidsrechtbank Antwerpen, afdeling HasseltInes Appels, Welzijnszorg KempenHilde Versteele, sociale dienst gemeente Beernem 
Jorn Dobbelaere en Evy Van De Velde, Stad en OCMW AntwerpenKatty Creytens, Belgisch Netwerk ArmoedebestrijdingTine Callebaut, Home Start Waasland 

Projectteam 

Onderzoeker

Nele Peeters

Dr. in de sociale wetenschappen. Trekker van de lijn Geld & Gedrag. Geboeid door financiële redzaamheid en budget- en schuldhulpverlening.

Coördinator Valorisatie

Martine Dingemans

Martine studeerde Toegepaste Communicatie en is sinds 2021 coördinator valorisatie bij CEBUD.

Onderzoeker

Leen Van Thielen

Leen behaalde haar diploma in sociologie aan de VUB en is momenteel actief als onderzoeker in projecten gericht op referentiebudgetten en armoedebestrijding.

Onderzoeker

Alexander Exelmans

Master en professioneel bachelor in Sociaal Werk. Onderzoeker in de lijnen ‘Armoede’ en ‘Geld & Gedrag’. Geboeid door menswaardige inkomens, financieel welzijn en het versterken van sociaal werk praktijken.

Full Stack Software Developer

Kobe Vrancken

Kobe behaalde zijn graad van Burgerlijk Ingenieur: Computerwetenschappen aan de KU Leuven in 2016 met grote onderscheiding.

Full Stack Software Developer

Quinten Cockaert

CEBUD’er sinds 2020. Staat klaar voor technische uitdagingen en is een probleemoplossend denker.

Onderzoeksmedewerker

Monique De Busser

 All-round administratief medewerker

Onderzoeksmedewerker

Sin Mei Chiu

Sin Mei studeerde intercultural relations aan Thomas More en werkt sinds 2022 bij CEBUD als onderzoeksmedewerker.