Werken met een hersenletsel

🔀 Een medewerker kan op verschillende manieren re-integreren. Belangrijke overwegingen zijn onder meer:

• Is het re-integratieproces formeel of informeel?
• Kan de medewerker met of zonder aanpassingen terugkeren naar zijn vorige functie?
• Is gedeeltelijke terugkeer naar werk een optie?

⚖️Wetgeving: Met ingang van 1 oktober 2022 worden er belangrijke wijzigingen doorgevoerd in het re-integratietraject voor arbeidsongeschikte werknemers (Re-integratietraject 2.0).

De nieuwe regeling geldt per direct voor lopende re-integratietrajecten zonder overgangsmaatregelen.
De regels met betrekking tot medische overmacht blijven ongewijzigd in afwachting van verdere ontwikkelingen op wetgevingsgebied.
Re-integratie kan zowel via een informeel of een formeel re-integratietraject gebeuren, mits goedkeuring van de adviserend arts van het ziekenfonds.

Bij een informeel re-integratietraject zijn er geen vaste administratieve procedures of deadlines. De focus ligt op samenwerking tussen werknemer, werkgever en bedrijfsarts om tot een wederzijds bevredigende oplossing te komen, die een comfortabele terugkeer naar het werk bevordert.

🤝 Samenwerking: Vertrouwen tussen behandelend arts, arbeidsarts, werknemer met niet-aangeboren hersenletsel en werkgever is essentieel voor het succes van een informeel re-integratietraject.

Bij een formeel re-integratietraject is sprake van een gedocumenteerde administratieve procedure die wordt geïnitieerd door de werknemer of werkgever. De preventieadviseur-arbeidsgeneesheer neemt beslissingen op basis van de mogelijkheden van het individu om het werk te hervatten, eventueel met aanpassingen of alternatieve taken.

• Kan de medewerker met of zonder aanpassingen terugkeren naar de oude functie?
  • Ja, terugkeer naar de vorige positie kan mogelijk zijn met overheidssteun als de noodzakelijke aanpassingen worden doorgevoerd.
  • 💰 Ondersteuning: Indien terugkeer naar de vorige rol niet haalbaar is, kan de medewerker vanwege een hersenletsel overstappen naar een nieuwe aangepaste functie afgestemd op zijn mogelijkheden en beperkingen. De overheid heeft maatregelen ter ondersteuning van de werkgelegenheid beschikbaar om het efficiëntieverlies of de verminderde veerkracht aan te pakken.
  • Kan de werknemer het werk gedeeltelijk hervatten?
  • 💪Belang: Gedeeltelijke werkhervatting is cruciaal voor werknemers met hersenletsel.
  • Gedeeltelijke werkhervatting is geen recht, maar een gebaar van goede wil van werkgevers.
  • Er moeten redelijke aanpassingen worden voorzien, en als dit onredelijk wordt geacht, kunnen werkgevers deze weigeren.
  • Als volledige terugkeer niet mogelijk is, wordt aanbevolen om aanvullende hulp of begeleiding te zoeken. Door de variërende werkvolumes kunnen werknemers hun terugkeer afstemmen op hun herstelproces. Voor gedeeltelijke terugkeer is goedkeuring van het ziekenfonds vereist, waarbij een kennisgeving minimaal één dag vóór werkhervatting vereist is.

Nee.

De beslissing om hersenletsel mee te delen ligt bij de werknemer en/of diens naaste, omdat het een persoonlijke keuze is.

Medische certificaten onthullen geen specifieke gezondheidsproblemen vanwege de regels voor medische vertrouwelijkheid.

🤝Samen: Indien de medewerker of de naaste ervoor kiest deze informatie te delen, kan er overleg plaatsvinden of deze gedeeld kan worden met collega’s en/of management.

De arbeidsarts maakt geen diagnose bekend, maar geeft op basis van medische informatie een arbeidsadvies.

Ook als het om een nieuwe werknemer gaat, bestaat er geen verplichting voor de sollicitant om de werkgever te informeren over hersenletsel.

Er wordt verwacht dat de aanvrager de haalbaarheid van werk beoordeelt met zijn gezondheidstoestand en eventuele zorgen aan de werkgever communiceert.

De gevolgen van hersenletsel op het werk variëren afhankelijk van:

• de ernst, locatie en omvang van het hersenletsel,
• de persoonlijke kenmerken van de persoon,
• de (fysieke, sociaal-emotionele, cognitieve) inhoud van de baan,
• de (fysieke, cognitieve) werkomgeving,
• collega's, ... .

Veel voorkomende onzichtbare of minder zichtbare gevolgen van hersenletsel die een terugkeer naar het werk kunnen beïnvloeden, zijn:

• cognitieve gevolgen, zoals langzamer denken, problemen met planning en organisatie of mentale vermoeidheid
• gevolgen gerelateerd aan persoonlijkheid, emoties en gedrag, zoals geen initiatief nemen, hyperactief zijn, zich sociaal geïsoleerd voelen of een verminderd zelfbewustzijn

💡Tips: Bedenk dat elk hersenletsel uniek is en dat niet alle gevolgen van toepassing zijn op een bepaalde persoon met hersenletsel.

Mogelijk heeft de persoon ook zichtbare gevolgen van het hersenletsel. Voorbeelden hiervan zijn verlies van kracht in de armen, problemen met coördinatie of verminderde mobiliteit.

💪Hefboom: de medewerker moet een balans vinden tussen wat die kan en wat er gedaan moet worden.

Je overlegt met de artbeidsarts (of preventieadviseur-arbeidsarts) over taakspecificaties en arbeidsomstandigheden.

Wat zijn de verplichtingen voor u als werkgever?

• Houd zoveel mogelijk rekening met de aanbevelingen van de arbeidsarts.
• Houd u aan het collectieve re-integratiebeleid en het recht op redelijke aanpassingen voor personen met een beperking.
• Licht het re-integratieplan duidelijk toe en motiveer indien aangepaste of alternatieve werkopties niet haalbaar zijn.

🔄 Welke opties zijn er beschikbaar?

Of u nu wel of niet op de hoogte bent van het hersenletsel van een werknemer, via de arbeidsarts kunt u een re-integratietraject starten.
Dit verzoek kan worden gedaan na een onderbreking van minimaal 3 maanden van de arbeidsongeschiktheid van de werknemer, of eerder met een doktersattest waaruit blijkt dat hij definitief ongeschikt is voor de hem opgedragen taken.

In een informeel re-integratietraject werk je samen met de werknemer en eventueel de bedrijfsarts aan een terugkeervoorstel. Plan een gesprek met de arbeidsarts om de terugkeer naar het werk te plannen, waarbij eventuele aanpassingen van de taakinhoud, de werkomgeving of de planning worden besproken.

• 🤝 Samen: Zorg voor effectieve communicatie met de bedrijfsarts door inzicht te geven in taakspecificaties, werkomstandigheden, zorgen en overwegingen voor de veilige terugkeer van de werknemer gezien het hersenletsel.
• De arbeidsarts beoordeelt de medische geschiktheid van de werknemer voor zijn functie en vertaalt gezondheidsinformatie, zoals het hersenletsel, naar praktische werkgerelateerde adviezen.
• Deze informatie kan een leidraad zijn voor aanpassingen om de functie geschikt te maken.

In een formeel re-integratietraject is het van essentieel belang om het onvermogen om alternatieve of aangepaste werkopties te bieden te rechtvaardigen.

⚖️Wetgeving: Het herziene re-integratietraject (re-integratietraject 2.0) heeft tot doel de terugkeer te faciliteren van medewerkers die hun aangewezen taken niet kunnen uitvoeren. De bedrijfsarts kan op basis van de medische beoordelingen en overwegingen die in de wetgeving zijn vastgelegd, verschillende uitkomsten bepalen.

Hoewel haalbaar, wordt het vervolgtraject in samenwerking met de medewerker op maat gemaakt.

🚧 Uitdaging: De behoeften en vragen van de medewerker spelen een centrale rol bij het vormgeven van het vervolgproces.

De frequentie van de opvolging voor uw werknemer wordt beïnvloed door de ernst van het verworven hersenletsel en de functieverantwoordelijkheden.

💪 Hefboom: duurzame follow-up is vaak nuttig omdat mensen met hersenletsel moeite hebben om de impact van (deeltijds) werk op hun capaciteiten en uitdagingen in te schatten.

• Factoren zoals vermoeidheid, de nauwkeurigheid van zelfbeoordelingen of veranderingen thuis zijn aspecten die werkgevers in de gaten moeten houden.
• Uit onderzoek blijkt dat mensen met hersenletsel een groter risico lopen op vroegtijdige beëindiging van hun baan, wat het belang van voortdurende monitoring door zowel de bedrijfsarts als de behandelend arts onderstreept.
• Bij problemen is tijdig ingrijpen cruciaal.
• Het inschakelen van een jobcoach van GOB kan ondersteuning op locatie bieden, waardoor permanente uitval van medewerkers wordt voorkomen.

Niet zonder toestemming van de werknemer met hersenletsel.

Als de werknemer toestemming geeft aan de arts en aan u, dan is dit in theorie mogelijk.

In de praktijk komt direct overleg met de arts zeer zelden voor.
Dit vanwege het medisch beroepsgeheim en het recht op privacy van de persoon.

⚠️Let op: een werknemer is niet verplicht zijn gezondheidstoestand te delen met zijn werkgever.

🤝Samen: samen met de arbeidsarts kunt u uw zorgen en vragen bespreken. De dokter weet van:

• de gezondheidstoestand en de functie-eisen,
• de arbeidsvoorwaarden, werkrelaties en omgeving.
• De bedrijfsarts kan geen informatie over de gezondheidstoestand met u delen.
• De bedrijfsarts kan deze informatie echter vertalen naar werkgerelateerde adviezen over mogelijkheden en aandachtspunten op de werkvloer.