ORIENT

Sinds 2013 nodigt de Vlaamse overheid burgers tussen de 50 en 74 jaar uit om deel te nemen aan een bevolkingsonderzoek om dikkedarmkanker op te sporen. Want als je het vroeg ontdekt, kun je vaak de ziekte voorkomen of is de kans op genezing groter.

Zo’n onderzoek heeft dus veel voordelen, maar ook nadelen. We stellen vast dat mensen deze niet of te weinig kennen. Toch is het belangrijk dat iedereen evenwichtige informatie krijgt over de voor- en de nadelen van een onderzoek naar dikkedarmkanker. Het is ook nodig om te beseffen dat het risico op dikkedarmkanker bij de ene mens groter is dan bij de andere. Alleen als je beschikt over alle informatie kun je een weloverwogen keuze maken om wel of niet deel te nemen. Vooral kwetsbare mensen hebben hier moeite mee. We denken daarbij (bijvoorbeeld) aan mensen die niet of moeilijk kunnen lezen of schrijven of die het moeilijk hebben met de Nederlandse taal. 

Als mensen vragen hebben over het bevolkingsonderzoek dikkedarmkanker kunnen ze daar met hun huisarts over praten. Het probleem is dat de huisarts het soms moeilijk vindt om alle vragen goed te beantwoorden. Vooral vragen over het persoonlijk risico op dikkedarmkanker. Huisartsen geven al een paar jaar aan dat ze hulpmiddelen missen om de patiënt hierover informatie op maat te bieden; informatie die rekening houdt met de persoonlijke situatie van de patiënt en zijn/haar persoonlijke risico op dikkedarmkanker. Een hulpmiddel met bijvoorbeeld afbeeldingen kan huisartsen helpen in hun gesprek met patiënten. Op die manier kunnen de huisarts en patiënt samen tot een weloverwogen beslissing komen.

In dit project maken we dit hulpmiddel samen met patiënten, huisartsen en experten. Als de patiënt zijn situatie bespreekt met zijn huisarts kan het hulpmiddel door computerberekeningen het risico op darmkanker bepalen. Deze berekeningen heten artificiële of kunstmatige intelligentie. Vervolgens wordt aan de patiënt zijn/haar risico op een begrijpelijke manier getoond.  
Om ervoor te zorgen dat dit instrument aansluit bij de werkelijke noden en wensen van huisartsen en (kwetsbare) patiënten, betrekken we beide partijen van bij het begin. Zij zijn intensief betrokken bij het uitwerken, testen en evalueren van dit hulpmiddel.  
Als het hulpmiddel af is, testen we dit in huisartspraktijken in Vlaanderen. Daarna vragen we zowel huisartsen als patiënten naar hun mening. Hoe hebben zij het ervaren? Is het echt de hulp die zij nodig hebben? Krijg je als patiënt voldoende informatie om weloverwogen te beslissen over wel of niet deelnemen aan het bevolkingsonderzoek? Is het instrument handig in gebruik?