Hoger onderwijs

Lessen geven waarin élke student de kans krijgt bij te leren, is en blijft de kerntaak van een docent.  Om tot een goede les te komen, is het belangrijk om te begrijpen hoe en wanneer studenten bijleren, wanneer het enkel ‘lijkt’ alsof er geleerd wordt en wat het leren belemmert. Het boek  ‘Wijze lessen: 12 bouwstenen voor effectieve didactiek’  vertaalt de meest recente wetenschappelijke inzichten op het vlak van leren en instructie naar de klaspraktijk. De didactische principes zijn gebaseerd op bevindingen uit twee wetenschapsvelden, de cognitieve psychologie en lerareneffectiviteitsstudies, en zijn toepasbaar voor leerlingen van verschillende leeftijden en met diverse achtergronden en voorkennis. In deze vorming bespreken we het boek volgens zijn initiële insteek, nl. een breed beeld scheppen van wat effectief lesgeven inhoudt, gevolgd door een viertal didactische aanpakken (bouwstenen) met robuuste bewijskracht vanuit onderzoek en praktijk, zoals het activeren van voorkennis (BS 1), gebruik van voorbeelden (BS 3), spreiden in de tijd (BS 8) en testen als leer- en oefenstrategie (BS 10). We delen ook tal van voorbeelden die je meteen de volgende les kan inzetten.

Deze vorming is mogelijk als studiedag (doorgaans 3u met ruimte voor verwerking), keynote of webinar. 

Iedere student wil de leerstof begrijpen en zo lang mogelijk onthouden. Maar hoe doe je dat? Bouwsteen 5 van het boek  ‘Wijze lessen: 12 bouwstenen voor effectieve didactiek’ beschrijft de ‘actieve verwerking van leerstof’. Wil dit zeggen dat je best vooral fysiek actief met de leerstof bezig bent, vb. via een groepswerk, het maken van een collage, etc. … of betekent ‘actieve verwerking’ vooral dat je brein actief moet zijn (cognitief actief)? Vanuit wetenschappelijk bewijs worden kennis en vaardigheden best geleerd als ze cognitief actief verwerkt worden. We hebben het dan bijvoorbeeld over nieuwe kennis linken aan onze voorkennis, verbanden leggen, structuur aanbrengen, het groter geheel zien, etc. Bouwsteen 12 gaat vervolgens dieper in op het duurzaam onthouden van nieuwe kennis en vaardigheden. Veel leerlingen steunen daarvoor op leerstrategieën als markeren, herlezen en overschrijven, hoewel deze technieken verre van optimaal zijn. Welke leerstrategieën bieden dan wél de beste kansen op langer onthouden?

In deze vorming bespreken we manieren om leerstof actief te verwerken en duurzaam op te slaan. We delen ook tal van concrete aanpakken om met studenten aan de slag te gaan.

Deze vorming is mogelijk als studiedag (doorgaans 3u met ruimte voor verwerking), keynote of webinar. 

Als studenten zelfstandig studeren, kiezen ze er vaak voor om de leerstof over te schrijven in een samenvatting of te herlezen, met een markeerstift in de aanslag. Die populaire studeerstrategieën zorgen echter niet noodzakelijk voor een diepgaande verwerking van de leerstof. Welke studeerstrategieën zijn dan wel effectief? En waarom? En vooral: hoe kan je als docent of leerbegeleider studenten leren hoe ze kunnen studeren? Deze vorming is gebaseerd op Studeren met succes, twee boekjes over effectief studeren, die de wetenschap van het studeren op een laagdrempelige manier vertalen naar een studeergids waar oudere studenten zelfstandig mee aan de slag kunnen. De bijhorende handleiding biedt docenten inspiratie om effectieve (meta)cognitieve strategieën expliciet aan te leren in de klas. Leren, studeren en instructie zijn namelijk nauw met elkaar verweven.

Deze vorming is mogelijk als studiedag (doorgaans 3u met ruimte voor verwerking), keynote of webinar. 

Iedere student wil de leerstof begrijpen en zo lang mogelijk onthouden. Maar hoe doe je dat? Bouwsteen 5 van het boek  ‘Wijze lessen: 12 bouwstenen voor effectieve didactiek’ beschrijft de ‘actieve verwerking van leerstof’. Wil dit zeggen dat je best vooral fysiek actief met de leerstof bezig bent, vb. via een groepswerk, het maken van een collage, etc. … of betekent ‘actieve verwerking’ vooral dat je brein actief moet zijn (cognitief actief)? Vanuit wetenschappelijk bewijs worden kennis en vaardigheden best geleerd als ze cognitief actief verwerkt worden. We hebben het dan bijvoorbeeld over nieuwe kennis linken aan onze voorkennis, verbanden leggen, structuur aanbrengen, het groter geheel zien, etc. Bouwsteen 12 gaat vervolgens dieper in op het duurzaam onthouden van nieuwe kennis en vaardigheden. Veel leerlingen steunen daarvoor op leerstrategieën als markeren, herlezen en overschrijven, hoewel deze technieken verre van optimaal zijn. Welke leerstrategieën bieden dan wél de beste kansen op langer onthouden?

In deze vorming bespreken we manieren om leerstof actief te verwerken en duurzaam op te slaan. We delen ook tal van concrete aanpakken om met studenten aan de slag te gaan.

Deze vorming is mogelijk als studiedag (doorgaans 3u met ruimte voor verwerking), keynote of webinar. 

Het gebruik van EdTech (educatieve technologie) vindt meer en meer zijn weg naar de onderwijspraktijk. Zowel tijdens de instructie van docenten als bij het (zelfstandig) leren van studenten worden allerhande digitale applicaties ingezet om het leerproces te bevorderen. Maar hoe zet je technologie zodat het een meerwaarde wordt voor het leren van de studenten?  

We nemen je mee door een aantal belangrijke inzichten uit wetenschappelijk onderzoek over effectieve digitale didactiek, gekoppeld aan concrete voorbeelden. We bespreken de kansen maar ook de valkuilen. Daarvoor baseren we ons op het boek ‘Wijze Lessen: 12 bouwstenen voor effectieve didactiek (gratis te downloaden). 

Deze vorming wordt (deels) ontwikkeld op maat van de school, dit wil zeggen dan we rekening proberen houden met de devices en de digitale tools die vanuit de school ter beschikking gesteld worden.

Deze vorming is mogelijk als studiedag (doorgaans 3u met ruimte voor verwerking), keynote of webinar. 

Evaluatie en feedback zijn belangrijke aspecten van ons onderwijs. Er wordt daarbij steeds vaker gekeken naar digitale tools die docenten hierin te ondersteunen. Bij een overschakeling naar een meer digitale evaluatie is het in de eerste plaats belangrijk om je didactische kijk op evaluatie onder de loep te nemen: hoe zetten we in op effectieve formatieve evaluatie? Hoe krijg je een goed beeld van waar studenten staan in het leerproces? Hoe geven we feedback die werkt? En welke meerwaarde kunnen digitale tools bieden bij dit alles?  
 
We nemen een kijkje naar wat onderzoek ons vertelt over evaluatie en feedback op basis van het boek ‘Wijze Lessen’ en bespreken wanneer en hoe technologie een meerwaarde kan betekenen. We koppelen deze inzichten en aanpakken aan mogelijke digitale ondersteuningstools. 

Deze vorming is mogelijk als studiedag (doorgaans 3u met ruimte voor verwerking), keynote of webinar. 

Tijdens de gedwongen schoolsluitingen ten gevolge van de Covid-19-pandemie werden scholen verplicht over te gaan tot noodafstands- en blended onderwijs. Ondanks de urgentie waarmee dit onderwijsontwerp diende vormgegeven te worden, zagen meerdere Vlaamse hogescholen en universiteiten ook wel  voordelen in van een combinatie van fysiek contactonderwijs en online onderwijs. 

Maar wat verstaan we juist onder ‘blended leren’? Wanneer kan het een meerwaarde zijn voor het leren van je leerlingen en wat zijn de valkuilen? Hoe waak je over de kwaliteit van zowel je inhouden als de didactische principes die voorwaarde zijn om te leren? 

Vanuit wetenschappelijke onderbouwing kan ons expertisecentrum ondersteuning bieden op twee vlakken: 

Wat zijn ondersteunende condities om blended learning in de school mogelijk te maken? Deze begeleiding richt zich eerder op directieteams en gaat over belangrijke randvoorwaarden zoals professionalisering van het team, aandachtspunten met betrekking tot een elektronisch leerplatfom etc. 

We bieden ook een vorming aan met concrete voorbeelden, gebaseerd op de Inspiratiegids Blended Leren en gericht op docenten. We kijken naar een aantal principes waarmee je als docent rekening mee moet houden zodat je blended ontwerp effectief is.. Hoe stem je bijvoorbeeld de online en face-to-face component op elkaar af? Hoe bouw je leren van en met elkaar in in het online gedeelte van blended learning? Hoe bied je de studenten online ondersteuning aan?

Deze vorming is mogelijk als studiedag (doorgaans 3u met ruimte voor verwerking), keynote of webinar. 

In deze vorming kijken we naar de mogelijkheden van digitale tools om te differentiëren. We vertrekken vanuit een aantal inzichten uit de wetenschap over differentiatie en koppelen dit aan concrete voorbeelden uit de praktijk. We gaan eerst en vooral dieper in op het belang van duidelijke, gestructureerde en uitdagende instructie en hoe technologie je daarin kan ondersteunen. We bekijk vervolgens mogelijkheden om gericht data verzamelen zodat je geïnformeerd beslissingen kan nemen over eventuele verlengde instructie, en eventuele verbreding en verdieping. Ook staan we stil bij mogelijkheden om je studenten extra ondersteuning op maat te bieden in een digitale leeromgeving.  Tot slot staan we ook even stil bij de haalbaarheid en het beperken van de werklast voor de docent.

Doelgroepen: lager (primair) onderwijs, secundair (voortgezet) onderwijs en hoger onderwijs
Deze vorming is mogelijk als studiedag (doorgaans 3u met ruimte voor verwerking), keynote of webinar. 

Hoe ontwikkeling je een visie en implementeer je die? Wat is het nut van data bij het verbeteren van je onderwijs? Hoe creëer je een schoolklimaat dat het leren bevordert? Wat is een goed professionaliseringsbeleid voor je personeel? Op dit soort vragen krijg je een antwoord in de vorming van Machteld Verbruggen.

Indien gewenst gaat aan de vorming een schooleigen documentenstudie vooraf (laatste doorlichtingsverslag, missie en visie, …) zodat de vorming geheel op maat kan worden samengesteld.

Deze vorming is mogelijk als studiedag (doorgaans 3u met ruimte voor verwerking), keynote of webinar.