Vijf manieren om je instructievideo’s effectiever te maken

In het artikel “Five ways to increase the effectiveness of instructional video” beschrijven Mayer en collega’s (2020) vijf do’s en één don’t bij het ontwerpen en inzetten van instructievideo’s. 

In deze blogpost wordt het originele artikel samengevat, met hier en daar een verwijzing naar extra achtergronden. Het artikel gaat natuurlijk uit van een ideaal scenario wat betreft infrastructuur en financiële middelen, wat helaas niet steeds de realiteit is. Een aantal principes zijn echter in het achterhoofd te houden, ongeacht de tool of hardware die ter beschikking is. 

• Het dynamic drawing principle: het is beter om in je video zichtbaar en live aantekeningen te maken (zoals je ook in de klas zou doen op het bord) dan dat je reeds gemaakte (aan)tekeningen, dia’s, … inspreekt. Redenen hiervoor zouden zijn dat het zien tekenen zorgt voor dieper leren omwille van een gevoel van social partnership en de embodiment theory, waarbij de lerenden de hand van de lesgever percipiëren als ‘hun eigen hand’. Daarnaast wordt zo rekening gehouden met andere multimediaprincipes als signaleren (de lerende weet precies waarnaar te kijken), segmenting (het in delen en niet in één keer aanbieden) en temporal contiguity (wat je dient te zien en horen wordt gelijktijdig aangeboden). Over vijf multimediaprincipes schreef Tim Surma deze blogpost.
   
• Het gaze guidance principle: het is beter om als lesgever je oogcontact met de lerenden en het whiteboard af te wisselen om een gevoel van sociale betrokkenheid te creëren. Daarnaast suggereren de auteurs het gebruik van een transparant whiteboard (zie Afbeelding 1) zodat de lerenden ook baat hebben bij het feit dat de lesgevers kijken naar wat op dat ogenblik van belang is. 
• Het generative activity principle: tijdens het bekijken van een video adviseren de auteurs de lerenden aan te zetten tot activiteiten zoals samenvattende nota’s nemen, de handeling die de lesgever voordoet bij het bekijken van de video eveneens zelf uit te voeren of op bepaalde momenten tijdens de video (dus na kortere stukken) voor zichzelf uit te leggen wat er tot dan toe gezegd en getoond werd. Op deze manier vormen studenten betere schema’s van de leerstof en integreren ze nieuwe info met voorkennis waarbij ze zelf dienen te focussen op hoofd- en bijzaken. Een eenvoudige en gratis toepassing om studenten tijdens het bekijken van een video tot verwerking van de inhoud aan te zetten is Edpuzzle, waarbij het filmpje op gekozen tijdstippen stilvalt en je de studenten vragen kan stellen. Hoe je aan de slag kan met Edpuzzle lees je in deze blogpost van Wouter Buelens. Zeker lerenden met weinig kennis ter zake zouden hierbij baat hebben bij het toepassen van het generative activity principle.
• Het perspective principle: het is beter dat een instructievideo waarbij een handeling gedemonstreerd wordt gefilmd is vanuit het perspectief van de uitvoerder (dus niet een derde die filmt). De studenten zien dan als het ware door de ogen van de uitvoerder. De onderliggende theorie zou ook hier weer de reeds beschreven embodiment theory zijn.

• Het subtitle principle: het is beter voor studenten die video’s in hun tweede, derde, … taal bekijken deze video’s te ondertitelen. Dit is anders wanneer je video’s in je moedertaal bekijkt. Daar is het beter om het gesproken woord niet te combineren met (dezelfde) tekst (redundancy principle) en leren studenten beter als beeld met gesproken woord gecombineerd wordt (modality principle). Aangeraden wordt dat de les op een iets langzamer tempo bekeken wordt zodat men voldoende de tijd heeft de ondertitels grondig te lezen. 

Tenslotte raden de auteurs aan om geen zogenaamde seductive details op te nemen in je video. Op deze website verscheen daarover reeds deze post. Seductive details in instructievideo’s zijn weliswaar interessante afbeeldingen, video’s, GIF’s … die daarom echter niet relevant of essentieel voor het leren zijn. De verklaring zou kunnen zijn dat dit de interesse van de toehoorders prikkelt, maar uiteindelijk neemt deze irrelevante info cognitieve verwerkingscapaciteit bij de lerenden weg. Ook een zogenaamd talking head in beeld kan een ongewenste afleider zijn tijdens een uiteenzetting van de leerstof. Zelf (beperkt) in beeld komen kan echter wel een gevoel van verbondenheid creëren indien je dit doet tijdens het uitleggen van het verloop van een les, het stellen van verwachtingen en bij het schetsen van eventuele leerdoelen. 

Lees hier de verzamelde blogposts in het kader van digitaal leren